SPIJT IS PURE TIJDVERSPILLING

Raketkanon stopt ermee. Vlak voor dit blad in druk ging. Het is de nachtmerrie van elke journalist, maar ergens past deze speling van het lot wel bij een band die zich nooit liet afremmen door wat dan ook. Dit moet een van de laatst afgenomen interviews geweest zijn voor de spijtige aankondiging. Een interessant tijdsdocument over een van ’s lands beste bands van de laatste jaren.

BEELDEN FAYE WOLFS

Het tourleven en de gestage groei zijn de band niet vreemd. Went het of is er nog sprake van verwondering als je als band je derde album uitbrengt?

Devos: “Het zou naïef zijn te denken dat we alles al hebben gezien. Wat hebben we nog niet gezien? Wel, dat weten we nog niet. (lacht)”

De Wilde: “Azië? We doen gewoon altijd verder. Het heeft even geduurd voor de nieuwe plaat er was, maar we hebben echt onze tijd genomen om aan de muziek te werken.”

Devos: “We wilden het creatieproces deze keer op een andere manier aanpakken. Arrangementen uitpuren in de studio is iets totaal anders dan nummers bekijken vanuit een liveperspectief. In dat laatste geval is het arrangement de livebezetting van de groep. Onze tweede plaat is in die geest opgenomen. Vandaar onze keuze om toen met Steve Albini in zee te gaan. Zijn manier van werken sloot aan bij de plaat die we op dat moment wilden maken. Dankzij de ervaring die we hebben opgedaan met onze eerste twee albums combineren we nu het beste van beide werelden op onze nieuwe plaat. We hebben, net zoals bij ons debuut het geval was, opnieuw samengewerkt met producer Wouter Vlaeminck (de broer van Raketkanon-groepslid Lode Vlaeminck, BV). We zijn ook uitgebreider te werk gegaan: nooit eerder zaten we twee weken aan een stuk in de studio.”

RKTKN #3 klinkt als een synthese van de Raketkanon-sound: de band is rijper geworden, maar zeker niet routineus.

Devos: “Als dat zo mag zijn, is dat heel mooi meegenomen.”

De Wilde: “Alles wat we hebben opgepikt qua ervaringen en muzikale kennis zit in de nieuwe plaat.”

Devos: “We hebben ons meer op de arrangementen gericht en de dynamiek van de muziek herbekeken. Niet alleen qua volume, maar ook wat de tempo’s, sferen en kleuren van de nummers betreft.”

De Wilde: “Het geheel van de plaat, zeg maar.”

Devos: “Het heeft zichzelf uitgewezen. Op voorhand hadden we geen duidelijke trip voor ogen. Integendeel. Het creatieproces heeft tot de laatste opnamedag geduurd. Song per song, dat was de aanpak. Maar natuurlijk pas je nieuwe ideeën onbewust aan aan muziek die er al is. Dat gebeurt sowieso, omdat je wil dat je album een coherent geheel vormt. Klinken we meer gedecideerd? Te veel zelfvertrouwen of een gebrek eraan is bij ons niet echt aan de orde. De nieuwe plaat is een logisch gevolg van onze samenwerking. En het spreekt voor zich dat je ervaringen – als band en op persoonlijk vlak – met je meeneemt.”

Het nieuwe album klinkt niet als een debuut. Heb je een voorgeschiedenis nodig om een plaat als RKTKN #3 te kunnen maken?

De Wilde: “Ja. Ik kijk ernaar alsof ik naar een therapeut ben gegaan om een bepaalde periode vast te leggen. De nieuwe plaat is daar de neerslag van. Onze levens zitten erin verweven. Er staan veel persoonlijke zaken op onze derde plaat. We hebben echt megagoed samengewerkt. Zijn we nog meer een band geworden? Het zal wel zijn.”

Devos: “Het resultaat is er naar. Onze manier van werken is heel constructief. Het zit goed. Het groeit en blijft groeien.”

De Wilde: “Het blijft natuurlijk een groep. Niet iedereen heeft altijd dezelfde mening. Muziek kunnen maken is het moeilijkste. Soms moet je als band te veel bezig zijn met andere zaken. Als we op tour zijn, proberen we aan muziek te werken, maar dat is niet altijd evident on the road.”

Los van praktische omstandigheden ooit artistiek vastgezeten?

Devos: “Niet echt. Een muzikale zoektocht brengt weleens een doodlopende straat met zich mee. Dan laat je het maar voor wat het is en keer je gewoon terug. Een zoektocht is geen rechte lijn. De kunst is: altijd creatief blijven. Bewust bezig zijn met je muziek is goed, maar te dwangmatige overpeinzingen over hoe je muziek moet klinken zijn niet nodig. Een goed resultaat moet je op een natuurlijke manier verkrijgen.”

Een positief gegeven. Het lijkt me niet altijd eenvoudig om een sound uit te puren of te verbreden zonder dat het kunstmatig wordt. Schuilt er soms ook een zekere leepheid in Raketkanon?

Devos: “Het is niet aan ons om daarover te oordelen.”

De Wilde: “Grappig overkomen is an sich geen intentie. Het is een natuurlijk gevolg van de manier waarop we binnen Raketkanon met elkaar omgaan.”

Devos: “Het past bij de esthetiek van wat we doen. Kan ik woorden plakken op die esthetiek? Nee, dat is de reden waarom we de muziek en de sfeer errond creëren. Het valt niet concreet te maken. Je kan het niet vatten met spreektaal. We spelen gewoon muziek – zonder te willen ontkennen dat er ego bij komt kijken. Maar daar gaat het niet over. Dat is niet het ding. Ik ben niet op mijn veertiende gitaar beginnen spelen omdat ik op Werchter wou spelen. Nee, ik wou muziek maken en liedjes schrijven. Dat was de max. De muziek die we maken, dat is de esthetiek. Het is iets heel gevoelsmatig.”

De Wilde: “Vergelijk het gerust met beeldende kunst. Het draait om expressie.”

Devos: “Expressie, dat is het eindeloos waardevolle, het echte. Ik zou het ook doen mocht ik niet op een podium staan.” Is er een soort dwang om te creëren?

Devos: “Mijn leven is er wel rond verweven.”

De Wilde: “Zelf ben ik niet zo’n vlotte prater, maar mijn manier van drummen is wel veelzeggend, denk ik.”

Devos: “Expressie is goed voor je persoonlijke ontwikkeling. Het hoeft niet eens artistiek te zijn. Hoe meer je op zoek gaat naar je eigen expressie, hoe meer je jezelf leert kennen en hoe beter je in het leven zal staan. Is het louterend? Absoluut. Het is een cliché, maar het is wel zo.”

Is de band an sich een statement? ‘Hier zijn we, met deze sound: in your face en compromisloos’.

Devos: “Ook dat is iets wat aan de kant van de perceptie hoort. Het is allemaal niet zo beredeneerd. Natuurlijke hebben we principiële artistieke standpunten, maar daar vergaderen we niet over in de zin van dat het tijd is dat dit of dat gebeurt in het ‘Vlaemsche muzieklandschap’.”

De Wilde: “We bespreken nooit op voorhand wat we gaan doen. Iedereen heeft wel zijn kleur en op muzikaal vlak hebben we heel vaak dezelfde gedachten en principes. Bij hoeveel bands is dat nog het geval? Let op, er zijn veel goede groepen, maar hoe vaak valt het nog voor dat muzikanten binnen een band hetzelfde denken en besluiten geen compromissen te sluiten? Voor ons werkt het net op die manier.”

Devos: “Wat je zegt, klopt niet volledig. Hoe meer we evolueren als band, hoe beter we worden in compromissen. Omdat we naar elkaar toegroeien.”

De Wilde: “Oké, ik bedoelde vooral dat we geen compromissen sluiten als het over muziekstijlen gaat.”

‘Hoe vaak valt
het nog voor
dat muzikanten
binnen een band
hetzelfde denken
en besluiten
geen compromissen
te sluiten?’

PIETER DE WILDE – DRUMMER

Raketkanon is meer en meer een genre op zich: iedere keer anders en toch zo herkenbaar.

Devos: “Er is die waaier van invloeden uit verschillende richtingen. We hebben onze uiteenlopende antennes. We proberen allemaal open-minded te zijn op vele gebieden, dus ook op artistiek vlak. De som van dat alles vormt het geheel dat Raketkanon is. Soms sta je er niet bij stil wat je allemaal kanaliseert. Af en toe word je erop gewezen door andere mensen en denk je er even over na. Maar op andere momenten ben je er vooral niet mee bezig omdat je gewoon iets in het moment aan het doen bent.”

Wat zijn de eerste muzikale indrukken die jullie het meest hebben gevormd?

De Wilde: “De muziek uit je jeugd, hè. Rage Against The Machine en Body Count.”

Devos: “Mijn opa die naar klassieke muziek luisterde: dat deed iets met me toen ik heel klein was. Als ik op tv orkesten bezig zag, wou ik altijd allerlei instrumenten leren bespelen. Muziek heeft me altijd iets gedaan. Eigenlijk ging het er altijd over wat bij mij als echt binnenkwam. Uiteraard is er bepaalde militante muziek waar ik graag naar luister, maar karakter en een oprechte expressie primeren voor mij. Des te beter als dat toevallig samen kan gaan met een waarachtig mooi resultaat. Waarachtigheid heeft voor mij veel met teksten te maken. Ik herinner me dat ik samen met mijn moeder naar Stef Bos luisterde toen ik zes jaar was. Ik weet nog heel goed dat ik bewust zinnen absorbeerde. Hoe hij met taal omging sprak me heel erg aan. Taal en muziek zijn in mijn ogen verweven met elkaar.”

Bij Raketkanon gaat het meer om klanktaal. De teksten zullen wellicht hun betekenis hebben, maar zijn niet het eerste waarmee je Raketkanon associeert.

Devos: “Dat klopt. Mijn grote voorliefde voor teksten doet bij Raketkanon niets ter zake.

De Wilde: “(ironisch) Wij vinden dat altijd heel mottig, die teksten.”

Devos: “Ik schrijf graag en veel teksten. Qua ontwikkeling is het belangrijk voor me. Bij Raketkanon is het een ander gegeven. Het medium, mijn stem, is toevallig hetzelfde, maar dan abstracter gebruikt in het geheel.”

Opvallend: de zachtere nummers op de plaat doen me bij momenten denken aan Elliott Smith.

Devos: “Ik hoor zijn muziek graag, vandaar dat die invloed er misschien is ingeslopen. Zijn debuut Modern Candle is de max: zo klein en donker. Ik hou van de minimale arrangementen van Either/Or en Figure 8 hoor ik ook heel graag. Moeilijk om er maar één plaat van hem uit te pikken.”

De Wilde: “Hij schreef goede liedjes, hè. Daar zijn we met onze nieuwe plaat ook naar op zoek geweest: liedjes. Dat is echt moeilijk. Zeker als je met vier mensen samenwerkt.”

Devos: “Liedjes zijn de essentie. Het gaat over songs maken. Een goede sound is niet onbelangrijk, maar uiteindelijk is sound van secundair belang. Als er enkel sound is, dan heb je iets hol vast. Dan trap je er tegen en is het weg.”

Het geraamte moet sterk zijn?

De Wilde: “Absoluut. Elk nummer was een moeilijke zoektocht. Ik heb nog nooit het gevoel gehad dat we er al zijn, want dan kan je er maar beter mee stoppen. Het inspireert ons wel om voort te doen en nog meer muziek te maken.”

Devos: “Als je een beetje wil evolueren, mag je niet stagneren en al zeker niet achteruit gaan. Er mag een maatstaf zijn, daar zijn we ons van bewust, maar we zijn niet bang. Niets hoeft uitgemolken te worden, maar zolang je geïnspireerd bent blijft het de moeite waard om op ontdekking te gaan. Het is niet aan de orde dat één van de vier schakels van de band zou wegvallen. De groep zoals die nu is, is compleet volmaakt. “Wat de toekomst brengt voor ons, zal moeten blijken. Als je een plaat maakt die niemand koopt en er komt geen volk naar je shows, dan verandert het verhaal. Al zou dat niet betekenen dat ik geen muziek meer zou maken. Er speelt geen actieve angst dat het ooit stopt. Mijn hersenen werken zo niet. We zijn dankbaar voor al het voorgaande en het traject dat we aan het afleggen zijn.”

Los van de liveperformance lijk je me in de omgang me wel iets rustiger geworden.

Devos: “Ik sta nu positiever in het leven dan vijf jaar geleden. Je evolueert als mens. Al is dat nooit iets absoluut. Het gevaar bestaat dat je blijft vasthangen aan verworven inzichten. Je moet dingen meemaken om te weten wat je wil. Het spreekwoord ‘een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen’ is eigenlijk zever, want soms moet je net twee keer dezelfde fout maken om te weten wat je ermee moet aanvangen. Ik hou nogal van de filosofie dat alles wat gebeurt perfect is zoals het loopt. Daardoor sta je waar je vandaag staat. Als je er echt uit geleerd hebt, dan kan je fouten uit het verleden in de toekomst anders aanpakken. Maar terugblikken op het verleden en spijt hebben is pure tijdverspilling. Vandaar dat al onze platen hun bestaansrecht hebben. Ze waren nodig om ons derde album te kunnen maken.”

De Wilde: “Groepen die platen uitbrengen zonder tussenstappen blijven niet bestaan.”

Devos: “We zijn een band van gestage groei.”

‘Ik herinner
me dat ik samen
met mijn moeder
naar Stef Bos
luisterde toen
ik zes jaar was.
Hoe hij met taal
omging sprak
me heel erg aan’

PIETER-PAUL DEVOS – ZANGER

Voelt het soms vreemd dat de carrière van je andere band Kapitan Korsakov zich met een andere snelheid ontwikkelt?

Devos: “Het zou een beetje onnozel zijn om jaloers te zijn op mezelf. Elke groep waarin ik speel, is een project an sich en heeft zijn waarde: als artefact en als wisselwerking tussen mensen. Ik ben blij als het goed gaat met de verschillende projecten. Het is geen wedstrijd. Kapitan Korsakov is nu even in winterslaap. Ik mis de band, maar soms moet je ook eens durven iets missen. Voelde ik recent ook de nood om rustig solowerk uit te brengen? Tussen alle projecten door heb ik gewoon altijd nummers geschreven. Sommige daarvan hebben recent een weg gevonden naar mijn solo-ep Citation Needed. Er was geen battle plan, wel de drang en de goesting. We hebben één namiddag in de zon gerepeteerd en de dag nadien alles live opgenomen in de studio. Heel leuk om te doen.

Bij Raketkanon is er wel een duidelijk strijdplan.

Devos: “Ja. Mijn solo-ep is een low keyrelease, terwijl Raketkanon een machine is die op volle toeren draait. Zonder negatieve bijklank. Ik moet enkel naar mezelf kijken als ik een solonummer wil schrijven. Het is een ander gegeven. Een ander proces.”

De Wilde: “Raketkanon bestaat uit vier mensen. We hebben in de studio een documentaire gemaakt over de nieuwe plaat en over onze interne werking. Voorheen waren we daar niet zo open over.”

Devos: “Het is goed om ook eens via zo’n medium ons verhaal weer te geven.”

Het verhaal van een harde psychedelische band die er op het podium zelfbewust vol tegenaan gaat?

Devos: “De muzikale trip is te hevig om zelfbewust te zijn.”