Tindersticks
‘Muziek is altijd de enige optie voor me geweest’
Bijna vier jaar hebben we moeten wachten op de nieuwe Tindersticks. Geduld is een bloempje dat in weinig tuinen groeit, maar de doorgewinterde tuiniers onder ons werden uiteindelijk dubbel en dik beloond met het puike No Treasure But Hope. Reden genoeg dus om aan tafel te schuiven bij frontman Stuart A. Staples.
Je speelde net twee keer in Gent, straks staan Brussel en Genk op de planning. Mogen we stellen dat Tindersticks een band heeft met België?
Stuart A. Staples: “Zeker. Ik kom al heel lang in België, ik hou van jullie steden. Onze gitarist Neil (Fraser – red.) woont zelfs in Antwerpen. Toen we destijds voor het eerst bij jullie kwamen optreden keken we ervan op hoe intensief jullie naar ons luisterden. We voelden ons heel naakt en kwetsbaar toen we van het podium kwamen. In het Verenigd Koninkrijk waren we dat niet gewoon, daar zat het publiek er niet mee in om een hele show lang met elkaar te blijven praten. Ik heb het gevoel dat Belgen daarentegen wel diepgang zoeken, en minder nostalgisch zijn dan de rest van de wereld. In sommige landen voelen we dat mensen elke keer weer de nummers van onze eerste platen willen horen, jullie zijn eerder progressief. Belgen willen weten wat onze volgende stap is, en niet per se horen wat we twintig jaar geleden deden.”
Dat bleek bij jullie concert van vorige zomer in het Antwerpse Rivierenhof. De eerste vijf albums liet je daar volledig links liggen.
Staples: “Echt? Dat zal toeval geweest zijn. Normaal gezien spelen we altijd oudere nummers, dus ik kijk ervan op dat we toen niets uit de eerste platen hebben gespeeld. Het blijft nochtans leuk om songs uit onze beginjaren te spelen, we hebben er nog altijd een sterke band mee. Meestal vloeit de setlist voort uit hoe de repetities lopen, en misschien passen de nummers van No Treasure But Hope beter bij platen als Curtains of The Waiting Room dan bij die allereerste.”
‘Londen is fantastisch als je jong bent en veel wil ontdekken, maar na achttien jaar viel het gewicht ervan op mijn schouders’
No Treasure But Hope leest de titel, maar is het ook een hoopvol album?
Staples: “Uiteindelijk wel, ook al zou je het op het eerste gezicht niet zeggen. ‘For The Beauty’, het eerste nummer, gaat over hoe je de balans behoudt tussen pijn en schoonheid. De rest van het album ontstaat eigenlijk vanuit dat nummer. ‘Pinky In The Daylight’, dat erop volgt, is de meest pure en hoopvolle song die ik ooit geschreven heb. Maar daartegenover staat dan weer de titeltrack op het einde; dat is dan weer het wanhopigste nummer dat ik ooit gemaakt heb. Toch wilde ik de plaat afsluiten met iets verheffends en hartverwarmends waar je jezelf aan kan vastklampen, dus pasten we het einde van het nummer aan. Pas toen dat gelukt was, vond ik dat het album af was. Ik ga niet verkondigen dat het een heel hoopvolle plaat is, maar ze is zeker niet zonder hoop, en ik hoop dat dat uiteindelijk toch merkbaar is.”
‘See My Girls’ lijkt de vreemde eend in de bijt. Voel je dat ook zo aan?
Staples: “Dat is inderdaad een wildcard. Na twee derde album vond ik dat het tijd was om de boel eens op te schudden. Het is een nummer waar we met Tindersticks al lang aan werken. Waar het over gaat? Ik ben het meest tevreden als ik op mijzelf ben om aan muziek te werken en ideeën in m’n hoofd ontdek. Dan lijkt het alsof ik foto’s van gelijkgestemde geesten krijg opgestuurd, zoals in het liedje wanneer die meisjes aan de Eiffeltoren of gelijk waar zijn. Daar ontsproot het idee van dit nummer. De vrouwen in ‘See My Girls’ zijn personen die ik heel hard bewonder. Of het nu over mijn vrouw, mijn dochter of Claire Denis gaat, het zijn mensen die nieuwsgierig en moedig in het leven staan.”
Claire Denis regisseerde de film High Life, waar jij zoals gewoonlijk de soundtrack voor schreef en deze keer zelfs een samenwerking met Robert Pattinson uit haalde. Hoe ging dat in z’n werk?
Staples: “Ik werk al heel lang samen met Claire. Het is geen makkelijke relatie, maar ik haal er wel voldoening uit. Voor High Life moest ik van nul beginnen. Ik maakte zelf de muziek en andere geluiden. Robert speelt de hoofdrol en wilde me helpen, dus schreef ik een nummer en vroeg hem om er iets van te maken. We doken samen de studio in en zodra hij z’n mond opende, voelde ik dat het fantastisch ging worden. Claire heeft het uiteindelijk gebruikt aan het einde van de film.”
Geen technologie
Je bracht de laatste jaren door in Griekenland. Heeft dat je muziek beïnvloed?
Staples: “Voor mij zijn al onze platen helemaal anders. Dit is de eerste Tindersticksplaat in vier jaar tijd, en het was pijnlijk om zo lang van de rest van de band gescheiden te zijn. De laatste twee jaar zat ik in een experimentele omgeving waar ik op mijn eentje aan de soundtrack van High Life en mijn soloplaat Arrhythmia werkte. Mijn studio had iets weg van een ruimtestation, afgesloten van de rest van de wereld. Dus het deed enorm veel deugd om opnieuw samen te komen met Tindersticks, om muziek te maken met vrienden waar ik een diepe band mee heb. Ik vond het belangrijk om iets te maken dat 100% menselijk was, dat niets te maken had met alle technologie die ons omringt. We borgen onze computers op, verbanden de telefoons naar de vergeethoek, en zo ontstond muziek in de ruimte tussen ons in. De essentie van dit album was om onze relatie en het onderling vertrouwen op de voorgrond te zetten. We zijn zeker niet antitechnologisch, maar dit was de enige juiste manier voor ons.”
‘We staken onze computers weg, de telefoons vlogen naar de vergeethoek, en zo ontstond muziek in de ruimte tussen ons in’
Voor je naar Griekenland trok, woonde je in Frankrijk. Waarom vertrok je uit het Verenigd Koninkrijk?
Staples: “Ik vertrok uit Nottingham toen ik 25 was, daarna woonde ik achttien jaar in Londen. Ik had er het geluk een job te vinden in de platenwinkel Rough Trade. Zonder die job zou ik hier waarschijnlijk niet over muziek zitten te praten. In Nottingham werkte ik ook in platenzaken, maar ik leerde er niet veel meer kennen dan Miles Davis en MC5. Toen ik begin jaren negentig in Londen aankwam, gaf dat me de kans om meer over muziek te ontdekken en over hoe mensen muziek beleven. Er hing in die tijd veel energie in de lucht in Londen. Het stikte er van de kleine labels die elk hun eigen ding deden, en ik voelde me verbonden met de stad. Londen is fantastisch als je jong bent en veel wil ontdekken. Je hebt veel energie en wil die kwijt. Na achttien jaar had ik kinderen en zat ik constant in een kleine studio te werken. Toen begon ik het gewicht van Londen op mijn schouders te voelen, dus koos ik ervoor om naar de Limousin in Frankrijk te verhuizen. Want als er daar iets is, dan wel ruimte. Ik bouwde een studio die groot genoeg was om met veel mensen in te spelen. Nu ik daar weg ben, besef ik hoeveel ik van die studio in Frankrijk hield. Ik mis het enorm.”
Working Class
Hoe was het om op te groeien in Nottingham?
Staples: “Ik ben in een moeilijke periode groot geworden. Mijn familie was working class en de regio waar wij woonden lag aan een koolmijn. Wie er geboren werd, was voorbestemd om daar te gaan werken, niemand studeerde aan de kunstschool. Muziek of voetbal waren de enige tastbare uitwegen, en ik heb het niet voor voetbal. Toen ik uit Nottingham weg was, besefte ik wat voor een speciale plaats zo’n Britse stad in de jaren zeventig was. Als je er niet bent opgegroeid, kun je de relatie tussen de arbeiders en muziek niet helemaal begrijpen, maar dat was dus echt het enige waaraan ik me kon vastklampen. Toen ik zestien was, begon ik naar de bands te luisteren die na de punkrock kwamen; een heel opwindende periode.”
“Eigenlijk besef ik nu pas wat voor een speciale muzikale tijd dat is geweest. Een platenwinkel binnenstappen en de nieuwe plaat van Joy Division, Cabaret Voltaire of Echo And The Bunnymen kopen; dat was fantastisch. Die bands leerden me dat je geen zanger hoefde te zijn om te zingen of dat je geen gitaar moest kunnen spelen om gitarist te zijn. Het ging erom dat je trouw moest blijven aan je gevoel en dat overdragen aan je publiek. Het doorbrak de grenzen in de muziek. Het stelde mij en zoveel andere muzikanten uit die periode in staat om ideeën in onze geest te ontdekken. Zo kreeg je onbevreesde muzikanten die andere artiesten aanmoedigden om ook muziek te maken. Muziek was de enige optie voor mij.”
‘Jullie Belgen zijn tenminste benieuwd naar onze nieuwe songs’
Je vormde een band net toen Britpop en grunge bovenaan de hitlijsten stonden. Hoe heb je die periode beleefd?
Staples: “We hebben ons debuut in 1993 uitgebracht. Grunge was toen al over z’n hoogtepunt heen, de media was niet meer zo dogmatisch als twee jaar voordien. Ze stonden open voor nieuwe dingen. Voor ons waren dat heel opwindende tijden: we konden muziek maken. In de late jaren negentig was dat anders, toen heerste een andere cultuur in het Verenigd Koninkrijk. Mensen blikken er nostalgisch op terug, maar voor mij was die Britpopperiode vreselijk, en misschien denkt een band als Radiohead er hetzelfde over. Onze muziek bereikte wel een publiek, maar terzelfdertijd voelden we ons vervreemd van alles rondom ons. We waren deel van iets waar we ons eigenlijk niet op ons gemak bij voelden. Op tv zag je dat de ‘lad culture’ alles infiltreerde. We hadden enkele vrienden in Stereolab en Pulp, maar voor de rest stonden we ver weg van wat andere bands belangrijk vonden aan muziek.”
Volg je de politiek in Groot-Brittannië, je thuisland, nog?
Staples: “Je kunt niet anders, maar het is natuurlijk niet alleen in Engeland dat er vreemde dingen gebeuren. Ik kon mijn gevoelens over deze wereld niet vermijden toen ik No Treasure But Hope maakte. Ik ben niet in staat om direct te schrijven over pakweg de migratiecrisis, maar die komt in sommige nummers toch onrechtstreeks aan bod. Ik heb een band met de Middellandse Zee, waar er momenteel mensonwaardige dingen gebeuren, en het is maar al te menselijk om daarmee in te zitten. Ik kan het dus niet vermijden dat ik het er over heb in mijn muziek, het moet eruit. We leven in een bijzondere tijd en No Treasure But Hope is voor mij een deel van de onzekere wateren waarin we drijven.”
Tindersticks speelt op 28 april in de AB in Brussel en op 30 april in C-mine in Genk.
https://www.facebook.com/tindersticksofficial
https://www.instagram.com/tindersticks_uk/
