Een stem voor een generatie zonder uitlaatklep

Met “Ik wil dansen” vertolkte ze de knaldrang van jongeren tijdens de coronacrisis, “Groter dan ik” was het nummer waarin ze de machteloze frustratie van een jonge, milieubewuste generatie perfect capteert. De Nederlandse alt-popster Froukje weet als geen ander hoe ze de stem van haar generatie moet omzetten in dansbare, urgente geluiden.

Froukje Veenstra maakte al vroeg in 2020 furore als nieuwe belofte toen COVID-19 haar weg naar de top grondig door elkaar schudde. Hoewel de intussen twintigjarige artieste optredens noodgedwongen aan zich moest laten voorbijgaan, maakte ze toch een steile opmars tijdens de pandemie. “Op muzikaal vlak beleefde ik een erg bijzonder jaar”, zegt de zangeres tijdens een Zoomgesprek. “Daarom kan ik niet echt zeggen dat ik tijd heb verloren of dat ik helemaal niks heb gedaan.” Misschien was het zelfs net door de coronacrisis dat haar urgente en herkenbare nummers in de armen gesloten werden van een jeugd die opgroeide zonder uitlaatklep?

Vandaag, zo’n half jaar nadat ze haar debuut-ep uitbracht, wil Froukje vooral niet te veel nadenken over welke obstakels haar pad nog zullen kruisen. Nu concertzalen en festivals mondjesmaat heropstarten, mag ze sinds lange tijd weer op de planken kruipen. “Ik heb in mijn leven wel al vaker op podia gestaan, maar nog niet op deze manier. Voor corona had ik wel al in zalen gespeeld, maar nu heeft het publiek enorme proporties aangenomen. Dat kan best eng zijn, maar ik heb er nu ook gewoon heel erg veel zin in.”

Droom

Het is allemaal geen moment te vroeg, vindt ze. “Ik heb soms het gevoel dat ik nu pas leer wat het betekent om een artiest te zijn.” Tijdens corona mocht ze al op het livestream-podium van Noorderslag staan, maar een live optreden blijft wel leuker. “Dan sta je voor het eerst op een van de grootste muziekevents in de Lage Landen en na je set is het plots allemaal afgelopen”, lacht ze. Geen backstage-ervaring, geen nieuwe mensen leren kennen, geen ontmoetingen met fans, geen ervaringen uitwisselen. Zoiets weegt zwaar. “Het is pas als er fans fysiek aanwezig zijn dat je het gevoel krijgt dat je het waard bent om ergens te staan. Het zijn de mensen die naar je komen die je zoveel energie en zelfvertrouwen kunnen geven.”

“Het gebeurt soms dat ik in een kleedkamer ben met andere mensen en dat ik heel even helemaal in de war kan zijn. Dan denk ik altijd: hoe is dit allemaal in godsnaam gebeurd en hoe ben ik hier plots terechtgekomen?” Muziek was in haar jonge jaren alomtegenwoordig. Zelf muziek maken werd bij Veenstra met de paplepel meegegeven: “Er bestaan zelfs nog ergens opnames toen ik nog maar een jaar of drie was en de microfoon niet wou loslaten.” (lacht) Als inspiratiebronnen noemt ze Nederlandse kleinkunstenaars als Maarten van Roozendaal en Theo Nijland, maar ook metal heeft haar muzikaal gevormd. “Toen ik op de middelbare school zat, hield ik onwijs veel van metal, maar ook van The Beatles, Jeff Buckley, Spinvis en Eefje de Visser.”

Met een gitaar in de ene hand en een drumstokje in de andere kon ze op jonge leeftijd al zelfstandig muziek maken. Dat ze bovendien nog een goede pen had, maakte haar een ideale singer-songwriter. “Ik heb altijd al heel fanatiek muziek gemaakt en ik heb ook heel lang drumlessen gevolgd. Toen ik erachter kwam dat je songwriting kon studeren aan het Rotterdams Conservatorium, ben ik een muziekcarrière steeds serieuzer gaan benaderen. In zekere zin was mijn studie een kantelpunt: toen ik besloot om dat te volgen, koos ik volledig voor mijn droom.”

Weerklank

Onder andere door de opkomst van streaming brak Froukjes blik op muziek volledig open. “Ik had vroeger nogal een afkeer voor alles wat mainstream pop was, maar op den duur zag ik in hoe dat eigenlijk pure onzin was. Langzaam ben ik naar veel meer genres beginnen te luisteren.” Dat sijpelde uiteindelijk door in de manier waarop ze nu zelf muziek maakt. Zeker toen ze Spotify ontdekte en muziek à la carte kon consumeren, kreeg ze een bredere blik op verschillende stijlen die haar inspireerden. “Mijn muziek heeft vaak een dansachtige vibe, terwijl ik daar vroeger nooit naar luisterde. Dat is gaandeweg geëvolueerd, onder andere door me open te stellen voor allerlei genres en door nieuwe mensen te ontmoeten.”

Neem nu “Groter dan ik”, de eerste single die ze ooit uitbracht onder haar eigen naam. Het nummer, dat ze schreef ten tijde van de Australische bosbranden die het begin van 2020 teisterden, klonk wanhopig en dansbaar tegelijkertijd. Zonder dat ze het verwachtte, sprak ze met haar teksten ook haar internationale leeftijdsgenoten aan die elke vrijdag op straat kwamen om een ambitieuzer klimaatbeleid af te dwingen: ‘Happy New Year / De wereld staat in de fik / En ik zou hem willen blussen maar het vuur is groter dan ik’.”

Haar tweede single “Ik wil dansen” verklankte dan weer perfect de drang naar feestjes onder jongeren. ‘Ik heb de hele dinsdagavond niks om handen / En een tijdje terug lag ik nog te janken / Maar ik verander / Met de klok mee, weer alleen’ Die tekst zou iets later in 2020 profetisch blijken. Toen alle cafés en nachtclubs tijdens de coronacrisis zonder verpinken op slot gingen, kreeg het nummer extra veel weerklank bij jongeren die snakten naar de club.

“Toch is het niet zo dat ik elke dag achter mijn computer zit en denk: goed, aan welk soort nummer heeft de wereld nu nood? Ik ben gewoon een jong persoon die om de een of andere reden de noodzaak voelt om iets onder woorden te brengen. Kijk maar naar “Ik wil dansen”. Dat schreef ik omdat ik gewoon graag uitga en ga dansen. Heel veel mensen die ongeveer even oud zijn als ik  gaan toevallig ook om met diezelfde kwesties. Als ik iets schrijf, dan doe ik dat altijd voor mezelf. Sommige nummers gaan ook gewoon over mezelf.”

Donker en doordacht

Na haar eerste twee singles kwam Froukjes carrière in een stroomversnelling terecht. Toen ze tekende bij het Nederlandse label Top Notch stond de Nederlandse artieste aan de voet van een steile klim. “Toen ik werkte aan de nummers op mijn debuut leek alles wat ik hiervoor al deed op te bouwen naar dat ene moment. Op de ep, Licht en donker, staan nummers die ik al jaren geleden maakte, maar elk nummer betekent zielsveel voor me en voelen ondertussen als een deel van wie ik ben. Aan elk nummer kon ik jarenlang werken en ze gaan ook stuk voor stuk over zaken die me aangrijpen.”

Opvallend: de nummers op de plaat gaan niet meteen over uitbundig plezier waar je vrolijk van wordt. In “Goud” draait het bijvoorbeeld om hebzucht, “Heb ik dat gezegd?” gaat over depressie en “Onbezonnen” is dan weer een mijmering over polarisatie in de samenleving. En ook het titelnummer, een lied over een afbrokkelende relatie, vormt het emotioneel zwaartepunt waarmee Froukje meteen van wal steekt. Net als Billie Eilish maakt Froukje diepgaande, alternatieve popnummers die op het lijf geschreven zijn van Gen Z: dansbaar, donker en doordacht.

Sinds ze haar ep uitbracht, is Froukje bezig aan nummers voor een nieuwe plaat. “Ik heb het gevoel dat mijn ep heel goed werd ontvangen. Maar nu begint het echte werk. Te beginnen met: hoe moet ik in godsnaam die eerste plaat overtreffen?” Toch probeert ze vast te houden aan haar vuistregel: “Als ik het zelf goed vind, dan is dat het wat het moet zijn. Ik weet dat er nu nog meer mensen uitkijken naar wat ik in de toekomst nog zal maken, dus de verwachtingen liggen automatisch wel veel hoger. Ik kan het moeilijk ontkennen: dat brengt heel wat druk met zich mee.”

Lang vervlogen zijn de tijden toen ze haast elke avond na de middelbare school haar rugzak aan de kant gooide en ze meteen liedjes in elkaar zat te knutselen – zonder externe druk, zonder verwachtingen. “Begrijp me niet verkeerd: muziek maken is nog steeds een vorm van ontspanning. Dat probeer ik zo goed mogelijk te bewaren, want muziek maken is me zo dierbaar en zo’n groot onderdeel van mijn persoonlijkheid. Op het moment dat ik dat louter als werk zou zien, verlies ik een heel groot deel van mezelf. Ik zou heel treurig zijn mocht me dat ooit overkomen, maar dat is gelukkig niet het geval.”

Solide basis

Ook al was de coronaperiode niet de meest spannende aflevering in Froukjes leven, het heeft wel een solide basis gelegd voor haar ontluikende carrière. De band met de fans is er en de eerste optredens heeft ze succesvol doorstaan. “Nu is het volop toewerken naar de volgende plaat”, vertelt ze. Zal dat album ook anders klinken dan wat ze tot nu toe heeft gemaakt? “Sowieso is mijn werkwijze heel anders dan vroeger. Toen maakte ik alles met mijn producer, Jens van der Meij. Nu heb ik een heel team dat achter de schermen meewerkt aan alle nieuwe geluiden die ik maak. Dat vind ik ook echt heel leuk, om samen te werken met andere mensen die me elke keer iets bijbrengen en iets nieuws toevoegen aan de muziek.”

Haar ep is gemaakt in lockdowntijd, hetgeen je ook hoort in Froukjes muziek. “Het leven was veel vlakker tijdens de verschillende lockdowns. Bovendien ben ik ook plots overgegaan van student naar iemand die aan het werk is met muziek. En ook veel andere mensen zijn zomaar van de ene dag op de andere in een nieuwe levensfase terechtgekomen zonder dat ze de vorige goed en wel konden afsluiten. Het leven gaat door, maar ik had gehoopt dat ik ook echt een nieuwe bladzijde kon omslaan.” Het is die handicap om aan een nieuwe levensfase te beginnen die pijnlijk goed weerklinkt in Froukjes muziek. En het is misschien ook een reden waarom ze zoveel weerklank krijgt bij jongeren.

Over hoe haar volgende nummers zullen klinken, kan ze nog niet veel vertellen. Wel wil ze haar huidige aanpak niet zomaar aan de kant schuiven. “Het is niet zo dat ik enkel grote, wereldse vraagstukken wil tackelen. Ik heb bijvoorbeeld ook al veel geschreven over liefde: het einde en het begin van een relatie, zulke dingen inspireren me ook. Als iets me op een bepaald moment bezighoudt, dan zal ik daar misschien wat over schrijven, maar ik probeer daarin nooit geforceerd te zoeken naar allerlei onderwerpen. “Niets tussen” is bijvoorbeeld ook een soort liefdesliedje waarin de huidige staat van de wereld wordt meegenomen, omdat me dat toen niet losliet.”

Go with the flow

Waar ze over een jaar zal staan? “Ik heb eerlijk gezegd geen idee”, geeft ze toe. “Mijn leven laat zich niet vatten in een vaste planning en dat zou ik ook niet willen. Ik denk dat er nog heel veel verschillende dingen zijn die ik kan doen. En ik denk ook niet dat artiest zijn het enige is dat ik voor altijd wil doen. Ik wil bijvoorbeeld misschien mijn liefde voor taal en schrijven wat breder trekken. Ooit wil ik misschien zelfs een boek schrijven, ik weet het niet. Ik heb nog een heel leven voor me om dat uit te zoeken.”

Daarom blijft going with the flow voorlopig Froukjes motto. “Eerst wil ik een nieuwe ep maken, daarna een album. En dan? Nou ja, dan zien we wel. Ik heb een heel breed interesseveld, daarom wil ik mezelf niet enkel een zangeres noemen. Ik maak nu best wel mainstream popmuziek, maar het zou goed kunnen dat ik in de toekomst een andere weg insla, ook al verlies ik daar wat van m’n oorspronkelijke publiek mee. Maar zo gaat dat nu eenmaal: iedereen verandert voortdurend en daarmee verandert ook wat je precies uit het leven wil halen. Ik zie wel waar het leven me brengt.”

Froukje staat op 19 en 20 november in het voorprogramma van Bazart in de Lotto Arena.

https://www.facebook.com/froukjemusic/

https://www.instagram.com/froknroll/